Η «Αγία Δύναμις»
Η εκκλησία ήταν γνωστή ως Μετόχι του Ροδακιού, από το όνομα της γειτονιάς της, αλλά και σαν Μεντελίτισσα, από την παραφθορά του ονόματος Πεντέλη σε Μεντέλη.
Η «Αγία Δύναμις», το εκκλησάκι που βρίσκεται χωμένο κάτω από τις κολώνες του Υπουργείου Παιδείας στην Μητροπόλεως, κτίστηκε τον 16ο αιώνα πιθανόν πάνω στα ερείπια του Ναού του Ηρακλή, γιου του Δία και της Αλκμήνης, συζύγου του Αμφιτρύωνος.
Στην επανάσταση του 1821, ο γνωστός πυροτεχνίτης Μαστροπαυλής κατασκεύαζε πυρομαχικά για λογαριασμό των Τούρκων που βρίσκονταν οχυρωμένοι στο Κάστρο. Όμως, στα χέρια των Τούρκων έφτανε μόνο ο μικρός αριθμός πολεμοφοδίων που παρασκευάζονταν με βραδύ ρυθμό κατά τη διάρκεια της μέρας. Το μεγαλύτερο μέρος των πυρομαχικών, τα οποία παρασκευάζονταν με πυρετώδεις ρυθμούς τη νύχτα, παραλάμβανε το πρωί κρυφά, μέσα στο κοφίνι με τα άπλυτα, η κυρά Μανώλαινα Μπινιάρη, η οποία τα μετέφερε ως τον Ιλισσό, στην πηγή της Καλλιρρόης. Από εκεί, το μπαρούτι και τα φυσέκια μεταφέρονταν από έμπιστα πρόσωπα στο Μενίδι, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι επαναστάτες για την εξέγερση της 25ης Απριλίου του 1821.
Μία άλλη, πιο παράξενη ιστορία, μας λέει ότι κάτω από την τράπεζα της εκκλησίας, υπάρχει μία σήραγγα που οδηγεί σε έναν μεγάλο χώρο, γεμάτο τοιχογραφίες παλαιότερων εποχών, 100 περίπου τετραγωνικών μέτρων, όπου οι μοναχοί κατασκεύαζαν τα πολεμοφόδια. Από εκεί ξεκινούν άλλες σήραγγες, πολλών χιλιομέτρων, μία από τις οποίες οδηγεί στο εξωτερικό αφού πρώτα διασχίσει ένα υπόγειο καταρράκτη που σχηματίζει ο Ιλισσός…
«…Κάτω από την Αγία Τράπεζα του ναού υπάρχει μια σκάλα που κατεβαίνει προς τα κάτω. Σε βάθος 15 μέτρων, υπάρχει ένας μεγάλος υπόγειος χώρος, σαν σπηλιά. Το χώρο αυτό, στα χρόνια του Αγώνα, χρησιμοποιούσαν οι καλόγεροι της Μονής, σαν εργαστήριο, όπου κατασκεύαζαν πυρίτιδα, σφαίρες και φυσέκια. Στη συνέχεια, μετέφεραν τα πυρομαχικά μέσω μιας υπόγειας στοάς που ξεκινά από τον υπόγειο αυτό χώρο και καταλήγει κάπου κοντά στο σημερινό σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκεί τα παραλάμβαναν χωριάτες με μουλάρια και τα μετέφεραν στους Αγωνιστές, ενώ οι καλόγεροι επέστρεφαν σο υπόγειο εργαστήριό τους.
Ο χώρος αυτός κάτω από το ιερό της Αγίας Δύναμης, όπως και η στοά που ξεκινά από αυτόν, δηλώνει την προγενέστερη ύπαρξη υπόγειας ζωής. Τους τοίχους του κοσμούν παλιές τοιχογραφίες και σκαλισμένες παραστάσεις πουλιών, φύλλων αμπέλου και αγγέλων που κρατούν ρομφαίες. Όλα δείχνουν πως πρόκειται για κάποιον τόπο λατρείας. Μικρές κολώνες, σπασμένες ή γερμένες στο έδαφος, ανάγουν χρονολογικά ακόμη πιο πίσω, στην αρχαιότητα, ίσως στο Ναό του Ηρακλή.
Η ύπαρξη αρχαϊκών στοιχείων, άλλωστε, είναι χαρακτηριστικό πολλών ναών της Τουρκοκρατίας, αφού για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνταν ανάγλυφα κομμάτια παλαιοτέρων ναών, αρχαία ή, αργότερα, χριστιανικά. Συγκεκριμένα, η εξωτερική θύρα της Αγίας Δυνάμεως φέρει μαρμάρινο πλαίσιο με χριστιανικά σύμβολα…» Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Τερζής, Η «Αγία Δύναμις», Μετόχι Ιεράς Μονής Πεντέλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου