Δεκαπενταύγουστος σε όλη την Ελλάδα - Ξεχωρίζει η Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο

Δεκαπενταύγουστος σε όλη την Ελλάδα - Ξεχωρίζει η Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο

Δεκαπενταύγουστος σε όλη την Ελλάδα - Ξεχωρίζει η Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο

Μοναστήρι της Παναγίας στη Φολέγανδρο

Σκαρφαλωμένο στο βράχο πάνω από τη Χώρα και χτισμένο κατά πάσα πιθανότητα στη θέση αρχαίου ναού, το μοναστήρι της Παναγίας είναι η μεγαλύτερη εκκλησία της Φολεγάνδρου, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Ο ναός υπήρξε καθολικό γυναικείας μονής, ενώ υπάρχει μαρμάρινη επιγραφή του 1687 που αναφέρεται στην ανακαίνισή του. Η εικόνα της Παναγίας που φυλάσσεται στην εκκλησία, συνδέεται με πειρατικές ιστορίες και θρύλους του νησιού. Σύμφωνα με το παλιό φολεγανδρίτικο έθιμο, το Πάσχα γίνεται περιφορά της εικόνας σ’ όλους τους οικισμούς και στα σπίτια του νησιού.

Ανηφορίζοντας το «στρατάκι», το φιδωτό δρομάκι που ξεκινάει από την πλατεία της Πούντας, φτάνετε στο μοναστήρι της Παναγίας, για το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου, και όχι μόνο. Η δε θέα από κει πάνω τόσο στη Χώρα χτισμένη, στην άκρη του βράχου, όσο και στο γαλάζιο του Αιγαίου είναι μοναδική!

Με καΐκια στο Κάτω Κουφονήσι

Αν βρεθείτε τέτοιες ημέρες στις Μικρές Κυκλάδες, και συγκεκριμένα στα Κουφονήσια, να ξέρετε ότι το Δεκαπενταύγουστο οι κάτοικοι του νησιού πηγαίνουν με τα καΐκια στο Κάτω Κουφονήσι για το πανηγύρι της Παναγίας, το εκκλησάκι της οποίας είναι χτισμένο στο μόλο, πάνω σε αρχαία ερείπια. Μετά τη λειτουργία προσφέρεται φαγητό με ψάρια, κατσίκι και αρνί.

Στην επιστροφή κάνουν αγώνες για το ποιος θα περάσει τον άλλο στο Πάνω Κουφονήσι. Με την επιστροφή ντόπιοι και ξένοι γλεντούν υπό τους ήχους των βιολιών.

Στην Όλυμπο Καρπάθου

Στην ορεινή Όλυμπο ο εορτασμός του Δεκαπενταύγουστου χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη κατάνυξη, ενώ οι λειτουργίες είναι βαθιά συνδεδεμένες με το πένθος που χαρακτηρίζει την ημέρα (σ.σ. πανηγύρι αυτήν την ημέρα γίνεται και στα χωριά Μενετές, Απέρι και Πυλές).

Το αποκορύφωμα του παραδοσιακού εορτασμού είναι ο χορός που γίνεται στο Πλατύ, τη μικρή πλατεία μπροστά από την εκκλησιά της Κοίμησης της Θεοτόκου, με τους οργανοπαίκτες να παίζουν τον Κάτω Χορό. Ο χορός αργός και πάντα με σταθερό βήμα και κατανυκτική διάθεση, διαρκεί ώρες.

Αρχικά, οι άντρες καθισμένοι στο τραπέζι και με ένα κομμάτι βασιλικό στο πέτο, τραγουδούν και πίνουν, με τη συνοδεία λαούτου, λύρας και τσαμπούνας. Στη συνέχεια, ξεκινά ο χορός, στον οποίο μπαίνουν, σιγά σιγά, και οι γυναίκες ντυμένες με τις παραδοσιακές γιορτινές τους φορεσιές.

Στις 23 Αυγούστου, στην Κυρά Παναγιά, γίνεται επίσης πανηγύρι, ενώ ένα ακόμη σημαντικό είναι του Αγίου Ιωάννη, στις 28 – 29 Αυγούστου, στη Βρουκούντα, στο σπήλαιο του Αϊ - Γιάννη. Οι προσκυνητές αποβραδίς φτάνουν εκεί με τα καΐκια από το Διαφάνι ή πεζοί από την Αυλώνα. Μετά τον εσπερινό, γίνεται γλέντι και ολονύχτιος χορός, που επαναλαμβάνεται και την επομένη.

Στη μονή Ευαγγελισμού στη Σκιάθο

Στη Σκιάθο, και συγκεκριμένα στην ιερά μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου -το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας ή της Βαγγελίστριας, όπως το λένε οι Σκιαθίτες- την παραμονή της Κοίμησης της Θεοτόκου (14 Αυγούστου) ψάλλονται τα εγκώμια, όπως ακριβώς τη Μεγάλη Παρασκευή. Στη συνέχεια γίνεται περιφορά του Επιταφίου μέσα σε ατμόσφαιρα μοναδικής κατάνυξης.

Στο μοναστήρι λειτουργούν και τέσσερα πολύ ενδιαφέροντα μουσεία: Ιερών Κειμηλίων (Εκκλησιαστικό Μουσείο), Μουσικών Οργάνων του κόσμου, ιδιωτική συλλογή της οικογένειας Δεληγιάννη Μονιέ, Αρχείο Βαλκανικών Πολέμων της οικογένειας Ποταμιάνου και Λαογραφικό (σ.σ. εκεί μεταξύ άλλων θα δείτε τη σημαία αντίγραφο, όπου το 1807 σχεδιάστηκε, υφάνθηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε η πρώτη ελληνική σημαία με το λευκό Σταυρό στη μέση του γαλανού φόντου). Η μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου απέχει 5 χλμ. από τη Χώρα της Σκιάθου (τηλ. 24270/ 22.012).

Στο Σέλι Βερμίου

Κάθε χρόνο, το Δεκαπενταύγουστο, το Σέλι, τιμά την πολιούχο και προστάτιδά του, την Παναγία, με θρησκευτικές εκδηλώσεις και παραδοσιακά βλάχικα πανηγύρια.

Το απόγευμα της παραμονής, 14 Αυγούστου, γίνεται η περιφορά της εικόνας της Παναγίας στο χωριό, την οποία συνοδεύουν νέες κοπέλες του χωριού ντυμένες με παραδοσιακές στολές. Ακολουθούν εορταστικές εκδηλώσεις με χορό και γλέντι με τη συμμετοχή του κόσμου.

Το πρωί της Παναγίας, 15 Αυγούστου, τελείται επίσημη δοξαστική λειτουργία στον ιερό ναό της Παναγίας, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ακολουθούν παραδοσιακοί χοροί με τοπικά παραδοσιακά συγκροτήματα.

Την ένατη μέρα μετά τον Δεκαπενταύγουστο (9μερα της Παναγίας) τελείται λειτουργία στον ιερό ναό της Παναγίας της Σελιώτισσας, στην περιοχή Πριόνια.

Στην Παναγία Σουμελά

Στις πλαγιές του Βερμίου, κοντά στο χωριό Καστανιά, βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Ιερού Προσκυνήματος «Ι.Μ. Παναγίας Σουμελά». Η εκκλησία κτίστηκε το 1951 από τους πρόσφυγες του Πόντου, στη μνήμη της ιστορικής ομώνυμης μονής, τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στο όρος Μελά, κοντά στην Τραπεζούντα του Πόντου. Εδώ φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που είναι φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά.

Μετά τον μέγα εσπερινό της παραμονής γίνεται η λιτάνευση της Αγίας Εικόνας και στη συνέχεια ακολουθούν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με ποντιακά συγκροτήματα, ενώ ανήμερα της Παναγίας γίνεται η περιφορά της Αγίας Εικόνας.

Το προσκύνημα είναι πανελλήνιας ακτινοβολίας και πλήθη πιστών περνούν για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα, ενώ χιλιάδες χριστιανοί συρρέουν τις ημέρες της πανηγύρεως.

Καβαλάρηδες στη Σιάτιστα

Στη Σιάτιστα της Κοζάνης, το έθιμο των καβαλάρηδων, κατάλοιπο της εποχής της Τουρκοκρατίας, διατηρείται αναλλοίωτο από τη φθορά του χρόνου και αναβιώνει κάθε χρόνο.

Το γλέντι ξεκινάει δυο τρεις μέρες νωρίτερα από τη γιορτή της Παναγίας, όπου οι καβαλάρηδες πηγαίνουν τα άλογά τους στον Αλιάκμονα και τα πλένουν. Οι νοικοκυρές των σπιτιών ετοιμάζουν τους μεζέδες και τα φαγητά που θα πάρουν μαζί τους οι καβαλάρηδες για τη στάση που γίνεται στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Επίσης ετοιμάζονται οι στολές των καβαλάρηδων, ενώ οι μπότες τους βάφονται καλά μέχρι να γυαλίσουν.

Στο έθιμο συμμετέχουν παρέες καβαλάρηδων (περίπου 6 – 7 παρέες) και την παραμονή της Κοίμησης της Θεοτόκου, διασχίζουν με τα άλογα την κωμόπολη της Σιάτιστας καταλήγοντας η κάθε παρέα στη βάση της. Εκεί, ορχήστρες, στρωμένα τραπέζια και πολύς κόσμος τους περιμένει για να ξεκινήσει το γλέντι.

Ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο, οι παρέες μαζεύονται στην πλατεία της Γεράνειας και με τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής (χάλκινα) με τα στολισμένα άλογα διασχίζουν τη γραφική κωμόπολη, και πηγαίνουν στο μοναστήρι της Παναγίας στο Μικρόκαστρο, ακολουθώντας το παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι. Εκεί θα προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας και με το πέρας της λειτουργίας επιστρέφουν καβάλα στο κέντρο της κωμόπολης, αφού πρώτα σταματήσουν στο ξωκλήσι του Αη Λιά, όπου γευματίζουν και ταΐζουν τα άλογά τους. Το μεσημέρι φτάνουν στη Σιάτιστα, όπου και ξεκινάει η γιορτή, με χορούς και τραγούδια στις πλατείες της Χώρας και της Γεράνειας, καθώς και στα σπίτια της κωμόπολης.

Τα «φιδάκια της Παναγίας» στην Kεφαλονιά.

Πλήθος πιστών συγκεντρώνεται στο ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στα χωριά Mαρκόπουλο και Αργίνια στη νότια Κεφαλονιά για να δουν τα «φιδάκια της Παναγίας».

Σύμφωνα με την παράδοση, τα φιδάκια φέρνουν καλή τύχη στο νησί και αν δεν εμφανιστούν, ο οιωνός είναι κακός, όπως έγινε, για παράδειγμα, την χρονιά των καταστρεπτικών σεισμών, το 1953. Επίσης, πιστεύεται πως όσα περισσότερα φιδάκια συλλέγονται και μεταφέρονται στο ναό τόσο καλύτερα είναι για την χρονιά αυτή.

- Στο παραδοσιακό χωριό Παναγία της Θάσου, παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, στον ιερό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου, συρρέουν όλοι οι πιστοί για να προσκυνήσουν την εικόνα.

Μετά τη λιτάνευση της εικόνας, που συνοδεύεται από πολυμελή μπάντα, μαζεύονται στο προαύλιο της εκκλησίας, όπου γλεντούν με χορούς απ' όλη την Ελλάδα, και με τη συνοδεία μεζέδων και άφθονου κρασιού.

Πηγή: Αγγελιοφόρος

πηγή